برای دیدن محتوای سایت روی دکمه دسته بندی کلیک بفرمایید
قبل از اختراع کاغذ انسان های گذشته آثار علمی، فرهنگی، هنری و اجتماعی خود را بر روی دیوار غارها، تنه ی درختان و یا لوح چوبی (درچین)، گِل (کتیبه ی داریوش)، سنگ (گنجنامه ی همدان)، پوست و چرم جانوران (نامه های قدیمی و پرچم) و یا روی فلزات ثبت می کردند. اما ثبت اطلاعات روی سنگ های دیوار غارها یک سری مزایا (فایده ها ) و معایبی (عیب هایی) را به همراه دارد : مزایا : رایگان بودن در دسترس بودن و فراوان بودن ماندگاری بالا و طولانی حفظ محیط زیست و نداشتن آلودگی قطع نشدن درختان معایب : غیرقابل انتقال بودن به مکان دیگر کم بودن فضا برای ثبت مطالب و اطلاعات زیاد دشواری ثبت و حک کردن روی آن محدود بودن مطالبی که بتوان روی سنگ ها ثبت کرد. ( کمبود فضا برای نوشتن) زمان بر بودن نوشتن و ثبت اطلاعات قابل تکثیر نبودن مواد طبیعی و مصنوعی : به موادی که در طبیعت یافت می شوند و تقریبا بدون تغییر مورد استفاده قرار می گیرند، مواد طبیعی می گویند مانند سنگ، پشم، پوست،چوب، طلا، نفت خام، پنبه، شنهای بیابانی، سنگ آهن و .... اما بیشتر مواد و وسایلی که امروزه ما از آنها استفاده می کنیم، به طور طبیعی یافت نمی شوند بلکه آنها را از مواد موجود در طبیعت می سازند. این مواد، مواد مصنوعی نامیده می شود مانند: لاستیک، شیشه، کیف، انواع داروها، کاغذ، مداد و .... نکته : منشأ همه ی مواد(طبیعی و مصنوعی)، مواد طبیعی می باشند. مانند : پارچه : منشأ آن ممکن است پنبه، پشم، ابریشم و یا مواد نفتی باشد. شیشه : منشأ آن شنهای بیابانی است. کاغذ : منشأ اصلی آن چوب است. پلاستیک و لاستیک : منشا آن نفت خام می باشد. نکته : با افزایش جمعیت انسان ها و افزایش اطلاعات، مواد طبیعی برای ثبت اطلاعات کافی نبود و انسانها با ساختن کاغذ از چوب این مشکل را برطرف کردند. در حدود ۷۰۰ سال پس از میلاد مسیح، مسلمانان در سرزمینی به نام سَمَرقند (یکی از شهرهای ایران قدیم که امروزه یکی از شهرهای کشور ازبکستان است.) به دانش ساخت کاغذ دست یافتند. مثال : در شغل های زیر مشخص کنید از کاغذ چه استفادههایی می شود؟ ۱-خیاط: برش روی الگو - نوشتن اندازه ها در دفتر -دادن رسید و پول (اسکناس) ۲-بانک : اسکناس - رسید بانکی - فرم های بانکی - قبضها - چک ۳-دانش آموز : کتاب - دفتر - اوراق امتحانی ۴- عکاس : رسید - اسکناس - چاپ عکس روی کاغذهای مخصوص - پاکت عکس ۵-مرغداری : شانه ی تخم مرغ - کارتن های بسته بندی - کاغذ باطلهی خردشده (که زیر مرغ ها استفاده میشود.) ۶-قناد: پاکت آجیل - جعبه ی شیرینی - قبض - اسکناس نکته : مادهی اصلی و خام مورد نیاز ساخت کاغذ، چوب است؛ هر چند کاغذ را می توان از نیشکر، پنبه و ... نیز تهیه کرد. مراحل تبدیل درخت به کاغذ : ۱- قطع کردن درخت و بریدن شاخه های اضافی (تغییر فیزیکی) ۲- حمل الوار به کارخانه ۳- شستن و پوست کندن الوارها (تغییر فیزیکی) ۴-خرد کردن و چیپس کردن چوب سه تغییر فیزیکی ۵- خمیر کردن، سفید کردن و اضافه کردن مواد شیمیایی به خمیر کاغذ (تغییر شیمیایی) ۶- ورقه کردن و خشک کردن خمیر کاغذ به وسیلهی غلتکهای فشاری و غلتک های حرارتی (تغییر فیزیکی) نکته : از میان اجزای تشکیل دهندهی درخت، فقط ساقه و تنهی محکم درختان تنومند برای تهیه ی کاغذ مناسب است و از برگها و شاخه های نازک، ریشه ها و ساقه های پوسیده در تهیهی کاغذ استفاده نمی شود. نکته : درختان برگسوزنی مانند کاج، سرو و صنوبر به علت داشتن الیاف چوبی بلند و محكم (الیاف سلولزی) برای تولید کاغذ مناسبترند . برای سفید کردن خمیر کاغذ ، از موادی مانند کلر، آب ژاول (سفید کننده)، آب اکسیژنه و ۰۰۰ استفاده میشود در آزمایش های پایین مثال هایی برای از بین بردن رنگ کاغذ و یا رنگ پتاسیم پِرمَنگنات آورده شده است : آزمایش۱: آ) در یک بشر یا لیوان، ۱۰۰ میلی لیتر آب بریزید. ب) ۵ یا ۶ دانهی بلور پتاسیم پرمنگنات و یک قاشق چای خوری سرکه به مواد داخل بشر اضافه کنید. پ) ۶ یا ۸ میلی لیتر آب اکسیژنه را به آرامی داخل بشر بریزید. نکته : علت اضافه کردن سرکه به محلول، افزایش پایداری و ماندگاری آب اکسیژنه است که آب اکسیژنه فرصت کافی برای از بین بردن رنگ محلول را داشته باشد. نتیجه : بعد از چند لحظه، رنگ بنفش پتاسیم پرمنگنات از بین رفته و محلول بی رنگ می شود. تذکر ❗️ ممکن است مقدار پتاسیم پرمنگنات حل شده در آب زیاد باشد و یا مقدار آب اکسیژنه کم باشد، در این صورت محلول بنفش کمرنگ و یا صورتی می شود. آزمایش ۲ : ۱- در یک بِشِر مقداری کاغذ رنگی خردشده را با ۵۰ میلی لیتر آب مخلوط کنید. ب) ۱۰ میلی لیتر آب اکسیژنه داخل بشر اضافه کنید. نتیجه : بعد از ۱۰ دقیقه کاغذها سفید می شوند. چند نکتهی مهم : ۱-آب اکسیژنه نمی تواند رنگ همه ی مواد را از بین ببرد. ۲- به جای آب اکسیژنه می توان از آب ژاول (سفیدکننده) و گاز کلر هم استفاده کرد. زیرا آنها نیز مانند آب اکسیژنه رنگ بر هستند. ۳- در زندگی روزمره از آب ژاول (سفیدکننده برای لکه بری در پارچه های سفید استفاده می شود. تذکرات جدی ❗️ ⛔️از تماس آب اکسیژنه و یا سفید کننده های دیگر با پوست خود بپرهیزید. ⛔️هیچ گاه از آب اکسیژنه در فضای بسته استفاده نکنید. ⛔️هم چنین از ترکیب آب ژاول با سایر شوینده ها و پاک کننده ها جدا پرهیز کنید. نکته : آب اکسیژنه را در محیط تاریک و خنک نگهداری کنید. (زیرا نور و گرما، آب اکسیژنه را تجزیه کرده و به آب و اکسیژن تبدیل می کند.) به همین دلیل آب اکسیژنه را در ظروف تیره و کدر نگهداری می کنند تا در برابر نور قرار نگیرد. دانش آموزان عزیز ، مشارکت شما در انجام آزمایش ها، مهارت عملیِ شما افزایش می یابد. 🔷🔷🔷جهت مشاهده ویدیو با کیفیت دلخواه روی قسمت تنطیمات سمت راست کادر فیلم کلیک کنید. برای مشاهده ویدیو های بیشتر از علوم ششم ابتدایی روی لینک زیر کلیک کنید.